Packaging waste management in a circular economy in Poland

Joanna Bril; Edward Rydygier

doi:10.22630/EIOL.2024.9.3.19

Gospodarowanie odpadami opakowaniowymi w gospodarce o obiegu zamkniętym w Polsce

PDF (English)

Opublikowane:

Oct 30, 2024

Numer

Tom 9 Nr 3 (2024)

Dział

Articles

CitedBy/Share

Joanna Bril

The Blessed Father Findysz Sub-Carpathian High School in Jasło

https://orcid.org/0000-0002-7177-3356

Edward Rydygier

Municipal Office of the Capital City of Warsaw

https://orcid.org/0000-0001-7696-7646

DOI: https://doi.org/10.22630/EIOL.2024.9.3.19

Słowa kluczowe : opakowania, odpady opakowaniowe, gospodarowanie odpadami, gospodarka w obiegu zamkniętym, rozszerzona odpowiedzialność producenta, system kaucyjny, gminy

Abstrakt

W artykule zbadano zagadnienie gospodarowania odpadami opakowaniowymi w Polsce w warunkach gospodarki o obiegu zamkniętym, co wymaga realizacji rygorystycznych unijnych wymagań dotyczących recyklingu odpadów. Celem artykułu jest wykazanie konieczności udziału gmin w systemie gospodarowania odpadami opakowaniowymi jako właścicieli odpadów komunalnych. Uwzględnienie udziału gmin samorządowych w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami opakowaniowymi stanowi nowość w odniesieniu do badań prowadzonych w UE i na świecie. W przeprowadzonych badaniach użyto takie metody badawcze jak: analiza aktów prawnych regulujących funkcjonowanie systemu gospodarki opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, przegląd materiałów źródłowych, w tym ekspertyz specjalistów branży odpadowej oraz ekspertyz organizacji pozarządowych, opinii radnych i doradców samorządowych, przegląd artykułów z prasy ogólnopolskiej, regionalnej i samorządowej. Oprócz metody analizy, zastosowano metodę obserwacyjną udokumentowaną zdjęciami rodzajów opakowań i sposobów realizacji systemu obiegu opakowań. Zanalizowano kolejne rządowe inicjatywy legislacyjne podjęte w celu uregulowania odpowiedzialności producentów za recykling opakowań, początkowo dotyczące częściowej odpowiedzialności, a następnie odpowiedzialności rozszerzonej (ROP). We wnioskach końcowych wykazano konieczność udziału gmin w systemie gospodarowania odpadami opakowaniowymi włączającym rozszerzoną odpowiedzialność producenta, a także wskazano na konieczność sprawiedliwych rozwiązań legislacyjnych uwzględniających udział wszystkich podmiotów działających w ramach gospodarki odpadami opakowaniowymi. Wykazano także, że wdrożenie systemu ROP zmieni cały dotychczasowy krajowy system gospodarki odpadami komunalnymi oraz wpłynie nie tylko na funkcjonowanie branży opakowaniowej, także na inne ważne obszary gospodarki krajowej takie, jak handel i transport.

Jak cytować

Bril, J., & Rydygier, E. (2024). Gospodarowanie odpadami opakowaniowymi w gospodarce o obiegu zamkniętym w Polsce. Ekonomika I Organizacja Logistyki, 9(3), 47–69. https://doi.org/10.22630/EIOL.2024.9.3.19

Bibliografia

Bentkowski Józef Marian, Bentkowski Jacek Maria 2020: Development of freight transport in the European Union - selected issues, Zeszyty Naukowe, Organizcja i Zarządzanie, Politechniki Śląskiej 145, 23-45, Wyd. Politechniki Śląskiej, Katowice.

Bril J., Rydygier E. 2020: Implementation of return logistics rules in waste management by municipalities, Scientific Journal of Warsaw University of Life Sciences on Economics and Organization of Logistics 5, 2, 53-63.

Brown A., Laubinger F., Borkey P. 2023: New Aspects of EPR: Extending producer responsibility to additional product groups and challenges thoughout the product lifecycle, OECD Environment Papers 225, Worley, Sydney, Australia.

Emblem A., Emblem H. 2023: Technika opakowań. Podstawy, materiały, procesy wytwarzania [Packaging technology. Basics, materials, manufacturing processes], Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa [in Polish].

Ernst&Young 2024: Niemiecka ustawa o opakowaniach i nowe obowiązki polskich firm [German Packaging Act and new obligations of Polish companies], https://www.ey.com/pl_pl/law/niemiecka-ustawa-o-opakowaniach-i-nowe-obowiązki-polskich-firm (dostęp: 8.05.2023).

Eurostat 2023: Packaging waste statistics, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explaned/index.php?title=Packaging_waste_statistics#Waste-generation_by packaging-material (dostęp 1.08.2023).

Farmer N. (red.) 2022: Innowacje w opakowaniach żywności i napojów [Innovations in food and beverage packaging], Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa [in Polish].

Forbes Insights 2024: The Empty Space Report, https://www.forbes.com/conect/forbes-insights-reports

Gembora A. 2023: Gospodarka odpadami opakowaniowymi - co musisz o niej wiedzieć [Packaging waste management – what you need to know about it], Wydawnictwo ‘Wiedza i Praktyka’, Sulejówek [in Polish].

GUS 2022: Główny Urząd Statystyczny, Ochrona Środowiska [Central Statistical Office, Environmental Protection], Warszawa [in Polish].

Hassak K. 2019: Wymagania logistyczne opakowań transportowych [Logistical requirements of transport packaging], Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź [in Polish].

Interreg Europe 2020: Sustainable waste management in a circuit economy, Interreg Europe, European Union, European Regional Development Fund.

IOŚ-PIB 2022: Gospodarka opakowaniami i odpadami opakowaniowymi w Polsce w 2020 r. Sprawozdania organizacji odzysku opadów opakowaniowych [Packaging and packaging waste management in Poland in 2020. Reports of the packaging waste recovery organizations], Instytut Ochrony Środowiska – PIB w Warszawie.

Iwaszczuk A., Sabal M., Nowaczek A., Kurtyna-Bakalarska M., Ulerman R., Mazur J. 2022: Wdrażanie zasad gospodarki o obiegu zamkniętym w praktyce gospodarczej [Implementing the principles of the circular economy in business practice], Wydawca Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków [in Polish].

Janowski S. 2023: Opakowania transportowe. Poradnik [Transport packaging. Guide], Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa [in Polish].

Joltreau E. 2022: Extended Producer Responsibility, Packaging Waste Reduction and Eco-design, Environmental and Resource Economics 83, 3, 1-52.

Kawęcka A., Cholewa-Wójcik A. 2019: Challanges for the packaging industry in the Circular Economy, Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN 109, 5-15, Kraków.

Kaźmierczak M. 2022: Ekologistyka a rozwój opakowań w łańcuchu dostaw (cz. 2), [Ecologistics and the development of packaging in the supply chain (part 2)], Gospodarka Materiałowa i Logistyka 3, 20-30, PWE, Warszawa [in Polish].

Meherishi L., Narayana S. A., Ranjani K. S. 2019: Sustainable packaging for supply chain management in circular economy: A review, Journal of Clearner Production Supply 237, 117582, Ed. Elsevier.

OECD 2015: Environment at a Glance, OECD Publishing, Paris, France.

Portal Ursynów 2020: Pierwszy recyklomat na Ursynowie [The first recycler in Ursynów], Urząd Dzielnicy Ursynów m. st. Warszawy, https://ursynow.um.warszawa.pl/pierwszy-recyklomat-na-ursynowie (dostęp: 24.01.2020).

Portal MKiŚ 2024: System Kaucyjny [Deposit system], Ministerstwo Klimatu i Środowiska, https://www.gov.pl/web/klimat/system-kaucyjny (dostęp: 27.09.2024).

Portal Kraków 2024: Kraków. Budują Centrum Recyklingu Opadów Komunalnych przy ul. Igłomskiej w Nowej Hucie [Cracow. They are building a Municipal Waste Recycling Center at Igłomska Street in Nowa Huta], https://krakow.naszemiasto.pl/krakow-uduja-centrum-recyklingu-odpadow-komunalnych-przy/ar/c3-9664825 (dostęp: 4.04.2024).

Portal Prawo 2024: ROP coraz bardziej niepokoi przedsiębiorców [EPR worries entrepreneurs more and more], https://prawo.pl/samorzad/rop-coraz-bardziej-niepokoi-przedsiębiorców (dostęp: 26.09.2024).

PPWR 2022: Projekt Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE o opakowaniach i odpadach opakowaniowych z dn. 30.11.2022 r. [Draft Regulation of the European Parliament and of the EU Council on packaging and packaging waste dated November 30, 2022],

https://eur-lex.europa.eu/resource.html?uri=cellar:de4f236d-7164-11ed-9887-01aa75ed71a1.0003.02/DOC_1&format=PDF (dostęp: 30.11.20220.

Regattieri A., Santarelli G., Piana F. 2018: Packaging Logistics, Chapter in: Operations, Logistics and Supply Chain Management, Series: Lecture Notes in Logistics, Springer.

Rydygier E., Bril J. 2020: Waste management in Poland versus the circular economy, Scientific Journal of Warsaw University of life Sciences on Economics and Organization of Logistics 5, 2, 83-95.

Sikorski P. (red.) 2021: Gospodarka o obiegu zamkniętym w przedsiębiorstwie. Poradnik dla małych i średnich przedsiębiorców [Circular economy in the enterprise. A guide for small and medium-sized entrepreneurs], Wydawca Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa [in Polish].

Stepnowska M., Roślicki J., Grzybowska K. 2018: Wpływ formy opakowań na realizację procesów logistycznych [The influence of the form of packaging on the implementation of logistics processes], Gospodarka Matrriałowa i Logistyka 9, 11-16, PWE, Warszawa [in Polish].

Szczech-Pietkiewicz E., Czerniak A. 2024: Gospodarka obiegu zamkniętego jako potencjał zrównoważonego rozwoju polskich przedsiębiorstw [Circular economy as a potential for sustainable development of Polish enterprises], Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów 197, 88-96, Wydawca Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Kolegium Zarządzania i Finansów, Warszawa [in Polish].

Unia Metropolii Polskich 2024: Apel o sprawiedliwy ROP [An appeal for a fair EPR], https://www.metropolie.pl/artykul/apel-o-sprawiedliwy-rop-1 (dostęp: 26.03.2024).

Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach [Act of 14 December 2012 on waste, as amended], Dz.U. 2013 poz. 21 z późn. zm. [in Polish].

Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi [Act of 13 June 2013 on packaging and packaging waste management], Dz.U. 2013 poz. 888 [in Polish].

Ustawa z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi [Act of July 13, 2023 amending the Act on packaging and packaging waste management], Dz.U. 2023, poz. 1852 [in Polish].

Wiesmeth H. 2020: Implementing the Circular Economy for Sustanable Development, Elsevier, Amsterdam.

Wojewódzka-Król K., Roblecki R. 2018: Infrastruktura transportu. Europa Polska – Teoria i praktyka [Transport infrastructure. Europe Poland – Theory and practice], Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa [in Polish].

Vuk A., Szucs I., Gathy A. B. 2023: Packaging waste and recycle in EU, Intern. Review of Applied Sciences and Engineering 14, 3, 402-412.

Żakowska H. 2021: Opakowania a środowisko: wymagania, standardy, projektowane, znakowanie [Packaging and the environment: requirements, standards, design, labeling], Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa [in Polish].

Zhuo Y., He J., Li W., Deng J., Lin Q. 2023: A review on takeaway packaging waste: Types, ecological, impact, and disposal route, Environmental Pollution 337, 122518, Elsevier. Amsterdam.

Statystyki