Ryzyko w działalności gospodarczej z zakresu transportu drogowego w warunkach fluktuacji cen paliw – studium przypadku

Main Article Content

Alicja Stolarska


Słowa kluczowe : transport samochodowy towarów, przedsiębiorstwo, koszty przewozów, ceny paliw, zmiany, ryzyko
Abstrakt
Celem opracowania było wskazanie znaczenia fluktuacji cen paliw dla przedsiębiorstw zajmujących się drogowym transportem towarów w Polsce i wynikających z tego zagrożeń. W artykule przedstawiono problemy i zwiększone ryzyko, głównie ekonomiczne, prowadzenia działalności gospodarczej z zakresu transportu drogowego towarów w Polsce po 2019 roku w kontekście zmian sytuacji gospodarczej i geopolitycznej, w tym zmian cen paliw. Postawiono tezę, że gwałtowny wzrost cen paliw, szczególnie po wybuchu wojny w Ukrainie, oraz ich duża i nietypowa zmienność podwyższa ryzyko ekonomiczne prowadzenia działalności gospodarczej z zakresu przewozów samochodowych towarów. Oprócz szerokiego przeglądu literatury i eksploracji danych wtórnych wykorzystano badania własne – wywiad osobisty, przeprowadzony w styczniu 2024 roku z przedsiębiorcą prowadzącym od kilkudziesięciu lat działalność gospodarczą w zakresie przewozów samochodowych w Polsce. W wyniku badań potwierdzono postawioną tezę i wykazano istotne znaczenie wzrostu cen paliw na koszty przewozów samochodowych oraz stabilność ekonomiczną badanego podmiotu.

Article Details

Jak cytować
Stolarska, A. (2024). Ryzyko w działalności gospodarczej z zakresu transportu drogowego w warunkach fluktuacji cen paliw – studium przypadku. Ekonomika I Organizacja Logistyki, 9(1), 97–112. https://doi.org/10.22630/EIOL.2024.9.1.6
Bibliografia

Adamska A., 2009: Ryzyko w działalności przedsiębiorstwa – podstawowe zagadnienia, [w:] A. Fierla (red.), Ryzyko w działalności przedsiębiorstw. Wybrane aspekty, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa, 11–21.

Barcik R., Jakubiec M., 2010: Zarządzanie kosztami w transporcie, Logistyka 4, 1–8.

Burdzik R., Simiński D, 2023: Analiza parametrów wpływających na zużycie paliwa w oparciu o modelowanie statystyczne, Transport Samochodowy 67(1), 46–54. (Crossref)

Gędek S., Kucharska A., Ruszel M., 2018: Geopolityczne oraz makroekonomiczne uwarunkowania wzrostu ceny paliw, Napędy i Sterowanie 20(7/8), 102–105.

Gil L., Ignaciuk P., 2014: Wpływ odległości transportowych na koszty transportu, Autobusy: technika, eksploatacja, systemy transportowe 15(5), 50–52.

Gliwiński J., 2023: Wpływ zmian cen paliw na cenę usług przewozowych przedsiębiorstwa, Wydział Ekonomiczny, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie [praca licencjacka].

Gronkiewicz-Waltz, H., Wierzbowski, M., (red.), 2017: Prawo gospodarcze: zagadnienia administracyjnoprawne, Wolters Kluwer, Warszawa.

GUS, 2023a: Badanie koniunktury gospodarczej – zeszyt metodologiczny, [źródło elektroniczne] https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/koniunktura/koniunktura/badanie-koniunktury- gospodarczej-zeszyt-metodologiczny,5,10.html [dostęp: 28.01.2024].

GUS, 2023b: Transport – wyniki działalności w 2022 r., [źródło elektroniczne] https://stat.gov. pl/obszary-tematyczne/transport-i-lacznosc/transport/transport-wyniki-dzialalnosci-w- 2022-roku,9,22.html [dostęp: 09.11.2023].

GUS, 2023c: Wyniki finansowe przedsiębiorstw w pierwszym półroczu 2023 roku, [źródło elektroniczne] https://stat.gov.pl/wyszukiwarka/szukaj.html#!/strona-14 [dostęp: 14.11.2023].

GUS, 2024: Rocznik Statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej 2023, [źródło elektroniczne] https:// stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-statystyczny-rzeczypospolitej-polskiej-2023,2,23.html [dostęp: 26.01.2024].

Jajuga K., 2007: Zarządzanie ryzykiem, PWN, Warszawa.

Knight F., 1921: Risk, Uncertainty and Profit, Houghton Mifflin, Boston.

Kopystyński, K., 2019: Działanie na własny rachunek a pojęcie działalności gospodarczej, Studenckie Prace Prawnicze, Administratywistyczne i Ekonomiczne 28, 37–52. (Crossref)

Koźlak A., 2008: Ekonomika transportu. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.

Koźlak A., 2018: Struktura sektora transport drogowego w Polsce i ocena jego wyników ekonomicznych na tle państw Unii Europejskiej, Studia i Prace Kolegium Zarzadzania i Finansów 166, 59–75. (Crossref)

Lipińska-Słota A., 2016: Transport lądowy w rozwoju gospodarczym Polski i jego finansowanie w perspektywie do 2020 r., Studia Ekonomiczne 276, 173–185.

Łacny J., 2009: Funkcjonowanie międzynarodowego transportu drogowego ładunków w gospodarce globalnej, Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy, Bydgoszcz.

Łacny J., Osińska M., 2008: Rynkowe i instytucjonalne uwarunkowania cen paliw i ich wpływ na rozwój transportu drogowego w Polsce w latach 2004–2008, Acta Universitatis Nicolai Copernici Ekonomia 38, 213–228, https://doi.org/10.12775/AUNC_ECON.2008.015 (Crossref)

Minniti M., Bygrave W., 1999: The microfoundations of entrepreneurship. Entrepreneurship Theory and Practice 23(4), 41–52. (Crossref)

Neider J., 2012: Transport międzynarodowy, PWE, Warszawa.

Paprocki W., 2015: Transport drogowy, System Transportowy Polski 10, 13–35.

Parker S.C., 2009: The Economics of Entrepreneurship, Cambridge University Press, Cambridge.

Peček, B., & Kovačić, A. (2019). Methodology of monitoring key risk indicators. Economic research - Ekonomska istraživanja, 32(1), 3485-3501. (Crossref)

Pindór, T., Trela, M., 2014: Perspektywy zrównoważonego rozwoju transportu drogowego w Polsce do 2030 roku. Ekonomia i Środowisko (2), 117–129.

Piotrowska-Piątek A., 2022: Atrakcyjność sektora TSL na rynku pracy w Polsce, Studia Prawno-Ekonomiczne (124), 151–167. (Crossref)

Podmioty gospodarki narodowej, przekształcenia własnościowe i strukturalne, GUS, [źródło elektroniczne] https://bdl.stat.gov.pl/bdl/dane/podgrup/tablica [dostęp: 04.11.2023].

Pogorzelski K., 2014: Rozwój teorii ryzyka finansowego. Interpretacje prawdopodobieństwa a pojęcia ryzyka i niepewności, Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Warszawski [praca doktorska].

POPiHN, 2023: Raport roczny 2022: Przemysł i handel naftowy, Polska Organizacja Przemysłu i Handlu Naftowego, Warszawa, [źródło elektroniczne] https://popihn.pl/ [dostęp: 28.01.2024].

Pracujący w gospodarce narodowej wg sekcji PKD, GUS, [źródło elektroniczne] https://bdl.stat. gov.pl/bdl/dane/podgrup/tablica [dostęp: 09.01.2024].

Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto wg sekcji PKD, GUS, [źródło elektroniczne] https://bdl.stat.gov.pl/bdl/dane/podgrup/tablica [dostęp: 11.01.2024].

Przesmycka A., Podstawka M., 2015: Zarządzanie ryzykiem w działalności przedsiębiorstw – wybrane zagadnienia, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach 105, 155–171.

Przewozy ładunków, GUS, [źródło elektroniczne] https://dashboard.stat.gov.pl/ [dostęp: 24.01.2024].

Rejestr REGON, BIP, [źródło elektroniczne] https://bip.stat.gov.pl/dzialalnosc-statystyki-publicznej/rejestr-regon [dostęp: 29.12.2023].

Rembiasz M., Siemieniak P., 2021: Postrzeganie ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej w dobie pandemii COVID-19, Horyzonty Polityki 12(41), 91–106.

Ręklewski M., 2020: Statystyka Opisowa, Państwowa Uczelnia Zawodowa we Włocławku, Włocławek.

Rokicki T., 2014: Organizacja i ekonomika transportu, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.

Rokicki T., 2016: Ekonomiczno-organizacyjne uwarunkowania towarowego rynku usług transportowych, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.

Rokicki T., 2020: Zmiany w koniunkturze gospodarczej Polski w wyniku epidemii COVID-19, Przegląd Prawno-Ekonomiczny 3, 105–126, https://doi.org/10.31743/ppe.10029. (Crossref)

Roman M., 2014: Rola transportu samochodowego w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem generowanych kosztów, Zeszyty Naukowe: Problemy Transportu i Logistyki, Uniwersytet Szczeciński (26), 127–139.

Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii [Dz.U. 2020, poz. 491].

Rydzkowski W., Matusiewicz M., 2011: Szanse i zagrożenia międzynarodowego transportu drogowego w Polsce, [w:] W. Rydzkowski (red.), Funkcjonowanie i rozwój transportu, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego. Ekonomika Transportu Lądowego 41, 79–91.

Rydzkowski W., Wojewódzka-Król K., (red.), 2000: Transport, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Rynek pracy, GUS, [źródło elektroniczne] https://bdl.stat.gov.pl/bdl/dane/podgrup/tablica [dostęp: 10.11.2023].

Sobczak J, 2014: Prawne uregulowania obowiązujące przedsiębiorstwa w zakresie bezpieczeństwa informacji oraz skutki ich naruszenia, Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula 35, 99–114.

Stańczak A., 2014: Ryzyka prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem sektora małych i średnich przedsiębiorstw, Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula 35, 82–98.

Staszkiewicz P., Szelągowska A., 2019: Ultimate owner and risk of company performance, Economic Research Ekonomska Istraživanja 32(1), 3795-3812, https://doi.org/10.1080/ 1331677X.2019.1678499. (Crossref)

Stec S., 2023: Wpływ kryzysu energetycznego na funkcjonowanie transportu publicznego w Polsce i Europie, Ekonomika i Organizacja Logistyki 8(4), 89–104, https://doi.org/10.22630/ EIOL.2022.7.4.30 (Crossref)

Stefański K. (2022). Pakiet mobilności a regulacje o czasie pracy kierowców transportu międzynarodowego, Praca i Zabezpieczenie Społeczne (6), 31–36. (Crossref)

Szczepaniak M., Rokicki T., 2015: Transport międzynarodowy i jego opłacalność na przykładzie przedsiębiorstwa transportu drogowego, [w:] D. Rucińska (red.), Ekonomika transportu i rynek usług transportowych, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego. Ekonomika Transportu i Logistyka 57, 145–156.

Thlon M., 2013: Charakterystyka i klasyfikacja ryzyka w działalności gospodarczej, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie 902(02), 17–36. (Crossref)

Transport drogowy w Polsce 2021+, (b. d.), SPOTDATA, Transport i Logistyka Polska, [źródło elektroniczne] https://tlp.org.pl/wp-content/uploads/2022/04/raport.pdf [dostęp: 28.12.2023].

Transport drogowy w Polsce 2023, (2023), SPOTDATA, Transport i Logistyka Polska, [źródło elektroniczne] https://tlp.org.pl/wp-content/uploads/2023/07/raport-transport-drogowy- w-polsce-2023.pdf [dostęp: 08.01.2024].

Truskolaski T., Bugowski Ł., 2018: Rozwój transportu drogowego w państwach położonych wzdłuż międzynarodowej trasy Via Carpatia, Optimum. Economic Studies 3 (93), 265–280. (Crossref)

Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców [Dz.U. 2023 poz. 221].

Wach K., 2015: Przedsiębiorczość jako czynnik rozwoju społeczno-gospodarczego: przegląd literatury, Przedsiębiorczość-Edukacja 11, 24–36. (Crossref)

Włodarski G., 2014: Koszty w transporcie drogowym, Przedsiębiorczość i Zarządzanie, cz. 3, Zarządzanie logistyczne 15(5), 43–61.

Wskaźniki makroekonomiczne – Polska, Bankier.pl, [źródło elektroniczne] https://www.bankier. pl/gospodarka/wskazniki-makroekonomiczne [dostęp: 30.01.2024].

Wynagrodzenia i świadczenia społeczne, GUS, [źródło elektroniczne] https://bdl.stat.gov.pl/bdl/ dane/podgrup/tablica [dostęp: 10.11.2023].

Zalega T., 2008: Mikroekonomia, wyd. 3, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.

Złoty M., 2023: Analiza rynku paliw płynnych w Polsce od stycznia 2019 r. do września 2022 r., Gospodarka Materiałowa i Logistyka 2, 50–61, https://doi.org/10.33226/1231-2037.2023.2.6 (Crossref)

Żmijewska A., 2016: Ustawowe przesłanki prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego 1, 140–145.

Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.
Rekomendowane teksty