Uwarunkowania relacyjne tworzenia krótkich łańcuchów dostaw w gospodarstwach z chowem zwierząt ras rodzimych

Main Article Content

Marta Domagalska-Grędys
Janusz Żmija


Słowa kluczowe : rasy zachowawcze zwierząt gospodarskich, relacje międzyorga_x0002_nizacyjne, kapitał relacyjny, krótkie łańcuchy dostaw
Abstrakt
Zarządzanie relacjami przyczynia się do doskonalenia łańcucha dostaw, co wynika m.in. z koncepcji modelowej łańcucha dostaw Spekmana, Kamauffa i Myhra. Bez różnorodnych relacji trudno tworzyć i rozwijać efektywnie łańcuchy dostaw. Celem badań była ocena potencjału relacji rolników dla rozwoju krótkich łańcuchów logistycznych. Potencjał dla rozwoju łańcuchów logistycznych stanowiły pozytywne relacje tworzone z udziałem rolników (z otoczeniem rynkowym). Narzędziem badawczym był kwestionariusz przeprowadzony z rolnikami ze 144 gospodarstw w 2017 roku, utrzymującymi zwierzęta ras rodzimych (bydła, owiec i trzody chlewnej) i reprezentantami otoczenia instytucjonalno-rynkowego (np. organizacje branżowe, doradcze, klienci, dostawcy) w trzech województwach (małopolskim, podkarpackim i lubelskim). Przeprowadzono analizy relacji rolników, uwzględniając oceny dziewięciu cech relacji oraz ustalono jakie cechy mają „dobre relacje” z perspektywy wybranych instytucji. W ramach wykonanych analiz opisano strukturę działań w zakresie: sprzedaży bezpośredniej (SB), rolniczego handlu detalicznego (RHD) oraz działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej (MLO), powodów niekorzystania z SB, RHD i MLO. Właściciele gospodarstw wykazali zróżnicowane zainteresowanie formami sprzedaży (bezpośrednią, rolniczym handlem detalicznym oraz działalnością marginalną, lokalną i ograniczoną). Hodowcy bydła spodziewali się wzrostu dochodów i integracji z lokalnym rynkiem (ze sprzedaży bezpośredniej), owczarze upatrywali szansę tworzenie i kumulację wiedzy, wzrost innowacyjności, wzmocnienie wizerunku i potencjału gospodarczego. Hodowcy bydła bardziej niż, posiadający owce, dostrzegali konieczność poprawy relacji z otoczeniem (głównie instytucjami). Ujawniły się potrzeby szkoleń rolników z zakresu współpracy, rozwiązywania konfliktów i sprzedaży bezpośredniej. Aktywizacja relacji między rolnikami i odbiorcami (klientami) może realizować się w krótkich łańcuchach dostaw (SB, MLO) np. podczas festynów, wystaw, targów, kiermaszów. Budowanie „dobrych relacji” i łańcuchów logistycznych (na etapie dystrybucji) jest procesem uzupełniającym.

Article Details

Jak cytować
Domagalska-Grędys, M., & Żmija, J. (2023). Uwarunkowania relacyjne tworzenia krótkich łańcuchów dostaw w gospodarstwach z chowem zwierząt ras rodzimych. Ekonomika I Organizacja Logistyki, 8(1), 49–62. https://doi.org/10.22630/EIOL.2023.8.1.3
Bibliografia

Adamczak M., Domański R., Cyplik P. 2012: Model SCOR jako narzędzie kształtowania zrównoważonego rozwoju, Handel Wewnętrzny, (nr specjalny lipiec–sierpień), 3, 9–18.

Bengtsson M., Kock S. 2000: Coopetition in Business Networks – to Cooperate and Compete Simultaneusly. Industrial Marketing Management, The International Journal of Marketing for Industrial and High-Tech Firms, 5, 411–426. (Crossref)

Butt, A. S. 2019a: Absence of personal relationship in a buyer-supplier relationship: case of buyers and suppliers of logistics services provider in Australia, Heliyon, 5(6), . (Crossref)

Butt, A. S. 2019b: Personal relationships in supply chains, International Journal of Integrated Supply Management, 12(3), 193–204. (Crossref)

Butt A. S., Sohal A., Prajogo D. 2019: Personal relationships and loyalty in supply chain, The Journal of Developing Areas, 53(3), . (Crossref)

Cieślik J. (red.) 2019: Uwarunkowania ekonomicznego rozwoju gospodarstw rodzinnych utrzymujących zwierzęta gospodarskie ras zachowawczych w powiązaniu z otoczeniem rynkowym, Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, Kraków.

Chagwiza C., Muradian R., Ruben, R. 2016: Cooperative membership and dairy performance among smallholders in Ethiopia, Food policy, 59, 165–173. (Crossref)

Domagalska-Grędys M. 2019: Relacje sieciowe gospodarstw rolnych i ich skutki ekonomiczno-społeczne na przykładzie uczestników programu ochrony bioróżnorodności zwierząt gospodarskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, Kraków.

Domagalska-Grędys M. 2017: Relacje sieciowe tworzone z udziałem gospodarstw z rasami zachowawczymi, Seminarium naukowe pt. Wsparcie badań naukowych związanych z rozwojem małych gospodarstw rolnych, 24–26 listopada, Krynica-Zdrój, Europejskie Centrum Badawcze Drobnych Gospodarstw Rolnych Uniwersytetu Rolniczego im. H. Kołłątaja w Krakowie, Kraków.

Galli F., Brunori G. (red.) 2013: Short food supply chains as drivers of sustainable development. Evidence document. Document developed in the framework of the FP7 project Foodlinks (GA No. 265287), Laboratorio di studi rurali Sismondi, [źródło elektroniczne] https://www.foodlinkscommunity.net/fileadmin/documents_organicresearch/foodlinks/CoPs/evidence-document-sfsc-cop.pdf [dostęp: 07.03.2024]..

Gligor M. D., Holcomb,M. 2013. The role of personal relationships in supply chains: An exploration of buyers and suppliers of logistics services. The International Journal of Logistics Management, 24(3), 328–355. (Crossref)

Grashuis J., Skevas, T. 2023: What is the benefit of membership in farm producer organizations? The case of coffee producers in Peru, Annals of Public and Cooperative Economics, 94(2), 423–443. (Crossref)

Jarzębowski S., Klepacki L. 2013: Łańcuchy dostaw w gospodarce żywnościowej. Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 103, . (Crossref)

Kieżel M., Kwiecień, A. 2012: Kapitał relacyjny i Customer Relationship Management w kontekście tworzenia wartości (z uwzględnieniem specyfiki sektora bankowości detalicznej), Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, (736), 585–608.

Klepacki B., Rokicki T. 2019: Sytuacja gospodarstw owczarskich na Podlasiu ze szczególnym uwzględnieniem ras zachowawczych owiec, Problemy Drobnych Gospodarstw Rolnych, 3, 5–18.

Kot S., Starostka-Patyk M., Krzywda D. 2009: Zarządzanie łańcuchami dostaw, Sekcja Wydawnictw Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa.

Kramarz W. 2015: Kontekst relacji sieciowych w badaniu zakłóceń endogenicznych w systemie metalogistycznym, Studia Ekonomiczne, 249, 76–84.

Krupiński J. (red.) 2012: Polskie rasy zachowawcze: atlas zwierząt gospodarskich objętych programem ochrony w Polsce, Instytut Zootechniki, Kraków-Balice.

Matacena R., Corvo P. 2020: Practices of food sovereignty in Italy and England: Short food supply chains and the promise of de‐commodification, Sociologia Ruralis, 60(2), 414–437. (Crossref)

Matysik-Pejas R., Cieślik J., Borecka A., Sowula-Skrzyńska E. 2017: Projektowanie i zarządzanie łańcuchami marketingowymi w gospodarstwach utrzymujących rasy zachowawcze zwierząt, Wiadomości Zoologiczne, 55(5), 111–117.

Rutkowski K. 2004: Zarządzanie łańcuchem dostaw – próba sprecyzowania terminu i określenia związków z logistyką, Gospodarka Materiałowa i Logistyka, 12, 2–8.

Schmidt S., Schreiber, D. 2019: Inter-organizational trust: definitions, elements and operationalization. Desenvolvimento em Questăo, 17(48), 71–83. (Crossref)

Short Supply Chains Knowledge and Innovation Network, [online] https://ec.europa.eu/eip/agriculture/en/find-connect/projects/short-supply-chains-knowledge-innovation-network.html [dostęp: ].

Smith K.G., Carroll S.J., Ashford S. J. 1995: Intra- and Interorganizational Cooperation: Toward A Research Agenda, Academy of Management Journal, 38(1), 7–23. (Crossref)

Spekman R., Kamauff J., Myhr N. 1998: An empirical investigation into supply chain management: a perspective on partnerships, Supply Chain Management: An International Journal, 3(2), 53–67. (Crossref)

Sroka W., Sulewski P., Mikolajczyk J., Król K. 2023. Farming under Urban Pressure: Business Models and Success Factors of Peri-Urban Farms, Agriculture, 13(6), 1216. (Crossref)

Szymańska E., Żuchowski I., Kruszyński M., 2021: Organizacja łańcuchów dostaw na wybranych rynkach produkcji roślinnej w Polsce, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.

Szymańska E., Bórawski P., Żuchowski I. 2018: Łańcuchy dostaw na wybranych rynkach rolnych w Polsce, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.

Wiśniewska-Paluszak J. 2018: Sieci agrobiznesu w świetle teorii ekonomii, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań.

Verghese A. J., Koufteros X., Peters R. 2020: Exploring the dual nature of supplier relationship commitment on buyer behaviors: considering the levels of buyer-leverage, International Journal Of Operations & Production Management, 40(2), 196–220. (Crossref)

Żmija J. Borecka, A., Cieślik, J., Matysik-Pejas, R., Domagalska-Grędys, M., Sowula-Skrzyńska E., 2019: Uwarunkowania ekonomicznego rozwoju gospodarstw rodzinnych utrzymujących zwierzęta gospodarskie ras zachowawczych w powiązaniu z otoczeniem rynkowym, Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, Kraków.

Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.
Rekomendowane teksty