Main Article Content
Artykuł ma charakter przeglądowy i dotyczy analizy działań władz miejskich w Polsce i Europie w obliczu kryzysu energetycznego dla sprawnego funkcjonowania komunikacji miejskiej oraz zachowania płynności finansowej samorządów. W pierwszej części przedstawiono przyczyny kryzysu energetycznego w Polsce i Europie. W kolejnym etapie zaprezentowano kilka przykładów działań europejskich samorządów w kontekście pojawienia się kryzysu. W trzeciej części autor dokonał analizy sytuacji polskich samorządów w okresie kryzysu energetycznego w obszarze funkcjonowania komunikacji miejskiej. Stwierdzono, że kryzys energetyczny istotnie wpływa na sytuację ekonomiczną miejskiego transportu publicznego w Polsce i Europie na wiele sposobów. Największym obciążeniem budżetów samorządów i przewoźników był znaczny wzrost cen paliw i energii elektrycznej. To skłoniło większość władz do podniesienia cen biletów, a także do zmniejszenia częstotliwości kursowania komunikacji.
Article Details
Annual ICM Crisis Report News Coverage of Business Crises During 2010, vol. 20, no. 1 May 2011 at, [źródło elektroniczne] http://crisisconsultant.com/images/2010CrisisReportICM.pdf [dostęp: 01.12.2022].
Bolanowski R. 2022: Od 1 listopada droższa komunikacja miejska w Rzeszowie. 40-minutowy bilet droższy aż o złotówkę. Gazeta w Rzeszowie, [źródło elektroniczne] https://rzeszow.wyborcza.pl/rzeszow/7,34962,29090379,od-1-listopada-drozsza-komunikacja-miejska-w-rzeszowie-40-minutowy.html [dostęp: 20.11.2022].
Bryniarska Z., Kuza A., 2021: Analiza wpływu COVID-19 na funkcjonowanie transportu pasażerskiego. Transport Miejski i Regionalny, 10, 7.
Brzeziński K. 2022: Koszty w transporcie drogowym. Co i ile kosztuje w roku 2022?, [źródło elektroniczne] https://mojafirma.infor.pl/moto/logistyka/transport/5511395,Koszty-w-transporcie-drogowym.html [dostęp: 13.12.2022].
Czech A. 2013: Kryzysy energetyczne we współczesnym świecie, [źródło elektroniczne] http://www.dbc.wroc.pl/Content/28001/Chech_Kryzysy_Energetyczne_We_Wspolczesnycm_Swiecie_2013.pdf, [dostęp: 06.12.2022].
Duarte V. 2022: Portugal: 2022 budget and measures in response to the war in Ukraine, [źródło elektroniczne] https://www.caixabankresearch.com/en/economics-markets/public-sector/portugal-2022-budget-and-measures-response-war-ukraine [dostęp: 01.12.2022].
Gadawa M., 2022: Gigant wypowiada umowę na dostawy paliwa. „Oczekuje całkowitego poddaństwa na rynku”, [źródło elektroniczne] https://www.money.pl/gospodarka/gigant-wypowiada-umowe-na-dostawy-paliwa-oczekuje-calkowitego-poddanstwa-na-rynku-6787879304489600a.html [dostęp: 02.12.2022].
GUS 2022: Transport drogowy w Polsce w latach 2020 i 2021, Warszawa.
Halesiak A., 2022: Kryzys w Europie i jego długofalowe konsekwencje, [źródło elektroniczne] https://crido.pl/blog-taxes/kryzys-energetyczny-w-europie-i-jego-dlugofalowe-konsekwencje/ [dostęp: 10.12.2022].
IEA 2022: Temporary fuel subsidy for transport companies, [źródło elektroniczne] https://www.iea.org/policies/15716-temporary-fuel-subsidy-for-transport-companies [dostęp: 01.12.2022].
Impact of Russia’s invasion of Ukraine on the markets: EU response. European Council, [źródło elektroniczne] https://www.consilium.europa.eu/en/policies/eu-response-ukraine-invasion/impact-of russias-invasion-of-ukraine-on-the-markets-eu-response/ [dostęp: 15.12.2022].
Kardaś Sz., Łaskot-Strachota A. 2022: Dywersja na gazociągach Nord Stream 1 i Nord Stream 2, Ośrodek Studiów Wschodnich, [źródło elektroniczne] https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2022-09-29/dywersja-na-gazociagach-nord-stream-1-i-nord-stream-2 [dostęp: 15.12.2022].
Kathimerini E. 2022: Υψηλή η ενεργειακή εξάρτηση της Ελλάδας από τη Ρωσία. [źródło elektroniczne] https://www.kathimerini.gr/economy/561723103/ypsili-i-energeiaki-exartisi-tiselladas-apo-ti-rosia/ [dostęp: 02.12.2022].
Każmierczak M. 2022: Mieszkańcy dopłacą miliony do komunikacji miejskiej. „Przez drożejące paliwo i prąd”. Bankier.pl, [źródło elektroniczne] https://www.bankier.pl/wiadomosc/Ile-kosztuja-bilety-komunikacji-miejskiej-Warszawa-Krakow-Lodz-Trojmiasto-8486967.html [dostęp: 01.12.2022].
Kędzierski M., Płóciennik S., Frymark K. 2022: Germany: third relief package for the energy crisis. Ośrodek Studiów Wschodnich, [źródło elektroniczne] https://www.osw.waw.pl/en/publikacje/analyses/2022-09-19/germany-third-relief-package-energy-crisis [dostęp: 01.12.2022].
Komunikacja miejska podrożeje przez ceny energii i paliw. 2022. Bankier.pl, [źródło elektroniczne] https://www.bankier.pl/wiadomosc/Komunikacja-miejska-podrozeje-przez-ceny-energii-i-paliw-8405482.html [dostęp: 02.12.2022].
Kryzys krakowskiej komunikacji miejskiej. TVP Kraków, [źródło elektroniczne] https://krakow. tvp.pl/60753308/kryzys-krakowskiej-komunikacji-miejskiej [dostęp: 04.12.2022]
Kubicka J. 2022: Kryzys energetyczny 2022, [źródło elektroniczne] https://mappingair.meteo.uni.wroc.pl/2022/09/kryzys-energetyczny-2022/ [dostęp 10.12.2022].
Leśniewski B., 2022: Kryzys energetyczny: trolejbusy do zajezdni, autobusy na ulic. Portal Komunalny [źródło elektroniczne] https://portalkomunalny.pl/kryzys-energetyczny-trolejbusy-do-zajezdni-autobusy-na-ulice-528090/ [dostęp: 01.12.2022].
Łoskot-Strachota A., 2022: Niebezpieczne związki. Unijne problemy z szybkim i skoordynowanym odchodzeniem od rosyjskiego gazu. Ośrodek Studiów Wschodnich, [źródło elektroniczne] https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2022-06-03/niebezpieczne-zwiazki-unijne-problemy-z-szybkim-i [dostęp: 15.12.2022].
Maithé P., 2022: Short showers, discounts and cheap buses: how other countries tackle Europe’s energy crisis, at: https://www.brusselstimes.com/215007/short-showers-discounts-and-cheap-buses-how-other-countries-tackle-europes-energy-crisis [dostęp: 01.12.2022].
Morawski W. 2003: Kronika kryzysów gospodarczych. Wydawnictwo TRIO, Warszawa.
Od listopada droższe bilety MPK Rzeszów. „Normalny” za 5 zł. InfoTrans, [źródło elektroniczne] https://transinfo.pl/infotrans/od-listopada-drozsze-bilety-mpk-rzeszow-normalny-za-5-zl/ [dostęp: 03.12.2022].
Orłowski K. 2022: Kryzys energetyczny uderza w transport. Kto traci najwięcej?, [źródło elektroniczne] https://truckfocus.pl/nowosci/66522/kryzys-energetyczny-uderza-w-transport-kto-traci-najwiecej [dostęp: 02.12.2022].
O’Sullivan F. 2022: In the Paris Metro, Commuters Face a Slower, Colder Ride. Bloomberg, [źródło elektroniczne] https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-09-29/to-save-energy-paris-metro-turns-down-the-thermostat [dostęp: 01.12.2022].
Problemy kadrowe poznańskiego MPK. Z rozkładów codziennie wypada część kursów. Bankier.pl [źródło elektroniczne] https://www.bankier.pl/wiadomosc/Problemy-kadrowe-poznanskiego-MPK-Z-rozkladow-codziennie-wypada-czesc-kursow-8434439.html [dostęp: 02.12.2022]
Rao D., 2022: Europe’s energy crisis, explained, [źródło elektroniczne] https://theweek.com/climate-change/1016912/climate-changes-role-in-europes-energy-crisis [dostęp: 11.12.2022].
Scott I. 2022: Also less light – Vienna lowers the temperature in public transport by two degrees/ Today Times live, [źródło elektroniczne] https://todaytimeslive.com/world/134026.html [dostęp: 01.12.2022].
Trolejbusy w Gdyni będą zasilane energią ze słońca. Portal Samorządowy, [źródło elektroniczne] https://www.portalsamorzadowy.pl/gospodarka-komunalna/trolejbusy-w-gdyni-beda-zasilane-energia-ze-slonca,404126.html; [dostep: 15.12.2022].
UITP Statement: Support local public transport in the energy crisis, [źródło elektroniczne] https://www.uitp.org/publications/uitp-statement-support-local-public-transport-in-the-energy-crisis/[dostęp: 01.12.2022].
Unia Europejska wobec kryzysu gazowego. Komisja Europejska, [źródło elektroniczne] https://poland.representation.ec.europa.eu/news/unia-europejska-wobec-kryzysu-gazowego-2022-12-13_pl [dostęp: 15.12.2022].
Urbanowicz W. 2022: Gorzów: Jeśli prąd nie stanieje, mogą stanąć tramwaje. Transport Publiczny [źródło elektroniczne] https://www.transport-publiczny.pl/wiadomosci/gorzow-jesli-prad-nie-stanieje-moga-stanac-tramwaje-75414.html [dostęp: 03.12.2022].
Walczak G. 2022: Zmiany w komunikacji autobusowej w Kielcach, będzie pół miliona wozokilometrów mniej. Mieszkańcy zrozumieją? Gazeta w Kielcach, [źródło elektroniczne] https://kielce.wyborcza.pl/kielce/7,47262,29240163,zmiany-w-komunikacji-autobusowej-w-kielcach-bedzie-pol-miliona.html [dostęp: 03.12.2022].
Wehrmanna B. 2022: What happens if Russia’s gas supplies to Germany are cut? Journalism for the energy transition, [źródło elektroniczne] https://www.cleanenergywire.org/factsheets/what-happens-if-russias-gas-supplies-germany-are-cut [dostęp: 05.12.2022].
Wysłocka E., 2011: Kryzys – nieodłączny element funkcjonowania współczesnych organizacji. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, 199, 138.
Zięba S., 2022: Miasta szykują się na zaciskanie pasa. Koszt energii wyższy nawet o 700 proc.?, [źródło elektroniczne] https://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Miasta-szykuja-sie-na-zaciskanie-pasa-Koszt-energii-wyzszy-nawet-o-700-proc-n170657.html [dostęp: 01.12.2022].
Downloads
- Sławomir Stec, Rola innowacji w logistyce miejskiej na przykładzie Rzeszowa , Ekonomika i Organizacja Logistyki: Tom 5 Nr 4 (2020)
- Sławomir Stec, Procesy innowacyjne w transporcie pasażerskim w Polsce i Europie , Ekonomika i Organizacja Logistyki: Tom 4 Nr 3 (2019)
- Sławomir Stec, Wpływ pandemii koronawirusa na mobilność Polaków , Ekonomika i Organizacja Logistyki: Tom 7 Nr 2 (2022)
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.