Korzyści 15-minutowego miasta – ujęcie logistyczne

Main Article Content

Iwona Pomianek


Słowa kluczowe : FMC, 15mc, rozwój zrównoważony, transport, obszar miejski
Abstrakt
Dążenie człowieka do zwiększenia własnego komfortu podczas podróżowania stało się jedną ze swoistych wytycznych przy projektowaniu sieci transportowych w miastach. Przestrzeń w miastach jest ograniczona i konkurują o nią władze miasta, mieszkańcy, przedsiębiorcy oraz pozostali użytkownicy. Współczesne koncepcje rozwoju miast zakładają dążenie do rozwoju zrównoważonego, co nie jest łatwe, gdyż wymaga w wielu przypadkach przebudowy istniejącej struktury miejskiej. Celem artykułu jest przedstawienie korzyści koncepcji 15-minutowego miasta w ujęciu logistycznym, tj. w odniesieniu do rozwiązań infrastruktury transportowej. Wśród głównych korzyści – z perspektywy miasta – z wprowadzenia modelu można wyróżnić następujące: sprawiedliwe decyzje planistyczne, zmniejszenie ruchu ulicznego, poprawę jakości powietrza, zwiększenie przestrzeni wolnej od samochodów oraz pobudzenie lokalnej gospodarki. Ważne są również korzyści zauważalne w sposób bezpośredni przez mieszkańców: większa dostępność towarów i usług, zmniejszenie zależności od samochodu, lepsze zdrowie i samopoczucie, silniejsze poczucie przynależności do lokalnej społeczności oraz wzrost wartości nieruchomości. Wprowadzenie w życie modelu 15-minutowego miasta wymaga starannego planowania, inwestycji i czasu, lecz wobec wymienionych korzyści – jest to inwestycja, która będzie przynosić pierwsze efekty niemal natychmiast.

Article Details

Jak cytować
Pomianek, I. (2023). Korzyści 15-minutowego miasta – ujęcie logistyczne. Ekonomika I Organizacja Logistyki, 8(4), 59–69. https://doi.org/10.22630/EIOL.2023.8.4.29
Bibliografia

-minute city, 30-minute territory, [electronic source] https://territoriall.espon.eu/articles/223132?article=12-4 [accessed: 29.06.2023].

Abdelfattah L., Deponte D., Fossa G., 2022: The 15-minute city: interpreting the model to bring out urban resiliencies, Transportation Research Procedia 60, 330–337, https://doi.org/10.1016/j.trpro.2021.12.043 (Crossref)

Allam Z., Bibri S.E., Chabaud D., Moreno C., 2022: The Theoretical, Practical, and Technological Foundations of the 15-Minute City Model: Proximity and Its Environmental, Social and Economic Benefits for Sustainability, Energies, 15(16), 6042, https://doi.org/10.3390/en15166042 (Crossref)

Armstrong M., 2022: How the World Commutes, [electronic source] https://www.statista.com/chart/25129/gcs-how-the-world-commutes/ [accessed: 29.06.2023].

Bocca A., 2021: Public space and 15-minute city, TeMA – Journal of Land Use, Mobility and Environment 14(3), 395–410, https://doi.org/10.6093/1970-9870/8062

Borowska-Stefańska M., Wojtczak M., 2019: Dostępność piesza i transportem indywidualnym do parków w Turku i Koninie, Biuletyn Uniejowski 8, 161–179. (Crossref)

Brancewicz M., 2018: Rowerem, autem, komunikacją. Jak do pracy dojeżdżają pracownicy biurowców, [electronic source] https://biznes.trojmiasto.pl/Rowerem-autem-komunikacja-Jak-do-pracy-dojezdzaja-praownicy-biurowcow-n120786.html [accessed: 29.06.2023].

Brown J.R., Morris E.A., Taylor B.D., 2009: Planning for cars in cities: Planners, engineers, and freeways in the 20th century, Journal of the American Planning Association 75, 161–177, https://doi.org/10.1080/01944360802640016 (Crossref)

Carpooling w Olivia Business Centre, 2017, [electronic source] https://www.oliviacentre.com/chce-tu-pracowac/carpooling-w-olivia-business-centre/ [accessed: 29.06.2023].

Charnavalau A., Szymańska E.J., Czapski G., 2022: The Impact of Transport Exclusion on the Local Development of Biała County, Sustainability 14(9), 5674, https://doi.org/10.3390/su14095674 (Crossref)

Conspiracy theories on ‘15-minute cities’ flourish, 2023, [electronic source] https://www.france24.com/en/live-news/20230215-conspiracy-theories-on-15-minute-cities-flourish [accessed: 29.06.2023].

Cunningham E., 2023: The small English city at the centre of the global 15-minute-city storm, [electronic source] https://www.timeout.com/uk/news/the-small-english-city-at-the-centre-of-the-global-15-minute-city-storm-022023 [accessed: 29.06.2023].

Dakouré A., Bourdeau-Lepage L., Georges J.-Y., 2023: The Paris urban plan review: an opportunity to put the 15-Minute City concept into the perspective of the Parisians desire for nature, [in:] Z. Allam, D. Chabaud, C. Gall, F. Pratlong, C. Moreno (eds), Resilient and Sustainable Cities, Elsevier, 61–75, https://doi.org/10.1016/B978-0-323-91718-6.00009-8 (Crossref)

Daneshpour A., Shakibamanesh A., 2011: Compact city; does it create an obligatory context for urban sustainability? International Journal of Architectural Engineering & Urban Planning 21(2), 109–117.

Dempsey N., 2010: Revisiting the compact city? Built Environment 36(1), 5–8, https://doi.org/10.2148/benv.36.1.5 (Crossref)

Domagała J., 2022: Wpływ pandemii COVID-19 na funkcjonowanie transportu miejskiego w Warszawie, [in:] M. Roman, J. Domagała, A. Górecka A. (eds), Logistyka wczoraj, dziś i jutro. Nowe wyzwania i kierunki przemian w logistyce i transporcie, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 42–54.

Elledge J., 2023: How have 15-minute cities become a conspiracy theory? [electronic source] https://www.newstatesman.com/quickfire/2023/02/fifteen-minute-cities-will-be-back-conspiracy-theories-house-commons [accessed: 29.06.2023].

Focus 2020: Tak rodziła się motoryzacja. Poznaj historię powstania pierwszego samochodu, [electronic source] https://www.focus.pl/artykul/pierwszy-samochod-historia-powstania-pierwszego-samochodu [accessed: 29.06.2023].

Gorrini A., Presicce D., Messa F., Choubassi R., 2023: Walkability for children in Bologna: Beyond the 15-minute city framework, Journal of Urban Mobility 3, 100052, https://doi.org/10.1016/j.urbmob.2023.100052 (Crossref)

Gössling S., 2020: Why cities need to take road space from cars – and how this could be done, Journal of Urban Design 25(4), 443–448, https://doi.org/10.1080/13574809.2020.1727318 (Crossref)

Hyła M., 2023: Polityka rowerowa polskich miast, Badania Obserwatorium Polityki Miejskiej, Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Warszawa – Kraków, https://doi.org/10.51733/opm.2023.18 (Crossref)

Kaczmarek T., 2022: Problematyka demograficzna we współczesnych koncepcjach miasta, Konwersatorium Wiedzy o Mieście 7(35), 7–15, https://doi.org/10.18778/2543-9421.07.01 (Crossref)

Kauf S., 2013: Logistyka miasta jako podstawa kształtowania zachowań komunikacyjnych, Studia Miejskie, 10, 57–65. (Crossref)

Kraków promuje carpooling, czyli wspólne przejazdy, 2013, [electronic source] https://www.radiokrakow.pl/aktualnosci/krakow/krakow-promuje-carpooling-czyli-wspolne-przejazdy [accessed: 29.06.2023].

le Clercq F., de Vries J.S., 2000: Public Transport and the Compact City, Transportation Research Record 1735(1), 3–9, https://doi.org/10.3141/1735-01 (Crossref)

List of 11 Major Global Problems of Urbanization, [electronic source] https://eartheclipse.com/environment/major-problems-urbanization.html [accessed: 29.06.2023].

Lu M., Diab E., 2023: Understanding the determinants of x-minute city policies: A review of the North American and Australian cities’ planning documents, Journal of Urban Mobility 3, 100040, https://doi.org/10.1016/j.urbmob.2022.100040 (Crossref)

MacDonald T., 1947: The case for urban expressways, American City 62(6), 92–93.

MacGregor S., 2023. Oxford: The 15-Minute City Low Traffic Neighbourhood (LTN), [electronic source] https://oxfordshireguardian.co.uk/oxford-15-minute-city-low-traffic-neighbourhood-ltn/ [accessed: 29.06.2023].

McNeil N., 2011: Bikeability and the 20-min Neighborhood: How Infrastructure and Destinations Influence Bicycle Accessibility, Transportation Research Record 2247(1), 53–63, https://doi.org/10.3141/2247-07 (Crossref)

Miasto 15-minutowe. Czym jest i czy może nas uszczęśliwić?, 2023, [electronic source] https://revisithome.pl/miasto-15-minutowe-czym-jest-i-czy-moze-nas-uszczesliwic/ [accessed: 29.06.2023].

Mieszczak K., 2022: Kreowanie zagospodarowania przestrzennego w zależności od dostępności do przystanków publicznego transport zbiorowego, na przykładzie obszaru Górka Narodowa Zachód, Transport Miejski i Regionalny 11(12), 3–6.

Moreno C., 2016: La ville du quart d’heure: pour un nouveau chrono-urbanisme, [electronic source] https://www.latribune.fr/regions/smart-cities/la-tribune-de-carlos-moreno/la-ville-du-quart-d-heure-pour-un-nouveau-chrono-urbanisme-604358.html [accessed: 29.06.2023].

Moreno C., Allam Z., Chabaud D., Gall C., Pratlong F., 2021: Introducing the “15-minute city”: Sustainability, Resilience and Place Identity in Future Post-Pandemic Cities, Smart Cities 4(1), 93–111, https://doi.org/10.3390/smartcities4010006 (Crossref)

Moreno C., Chabaud D., Gall C., Garnier M., Masson I., Pratlong F., 2023: The 15-minute City model: an innovative approach to measuring quality of life in urban settings. 30-minute territory model in low density areas. White paper N°3, Chaire Entrepreneuriat Territoire Innovation Research IAE Paris, University Paris 1 Panthéon Sorbonne, Paris, [electronic source] https://hal.science/hal-04065455/document [accessed: 29.06.2023].

Niedźwiecka-Filipiak E., 2022: Miasta 15-minutowe: utopia czy realna szansa na nową jakość życia? Zieleń Miejska 1, 10–12.

No to jazda, 2017, [electronic source] https://www.krakow.pl/aktualnosci/56781,30,komunikat,no_to_jazda_.html [accessed: 29.06.2023].

Papas T., Basbas S., Campisi T., 2023: Urban mobility evolution and the 15-minute city model: from holistic to bottom-up approach, Transportation Research Procedia 69, 544–551, https://doi.org/10.1016/j.trpro.2023.02.206 (Crossref)

Pawluk De-Toledo K., O’Hern S., Koppel S., 2023: A city-level transport vision for 2050: Reimagined since COVID-19, Transport Policy 132, 144–153, https://doi.org/10.1016/j.tranpol.2022.12.022 (Crossref)

Pinto F., Akhavan M., 2022: Scenarios for a Post-Pandemic City: urban planning strategies and challenges of making “Milan 15-minutes city”, Transportation Research Procedia 60, 370–377, https://doi.org/10.1016/j.trpro.2021.12.048 (Crossref)

Pomianek I., 2020: Diversity of Polish regions in the level of technical infrastructure development, Acta Scientiarum Polonorum. Oeconomia 19(3), 75–83, https://doi.org/10.22630/ASPE.2020.19.3.30 (Crossref)

Poorthuis A., Zook M., 2023: Moving the 15-minute city beyond the urban core: The role of accessibility and public transport in the Netherlands, Journal of Transport Geography 110, 103629, https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2023.103629 (Crossref)

Pozoukidou G., Angelidou M., 2022: Urban Planning in the 15-minute city: Revisited under Sustainable and Smart City Developments until 2030, Smart Cities 5(4), 1356–1375, https://doi.org/10.3390/smartcities5040069 (Crossref)

Rhoads D., Solé-Ribalta A., Borge-Holthoefer J., 2023: The inclusive 15-minute city: Walkability analysis with sidewalk networks, Computers, Environment and Urban Systems 100, 101936, https://doi.org/10.1016/j.compenvurbsys.2022.101936 (Crossref)

Salingaros N.A., 2006: Compact City Replaces Sprawl, [in:] A. Graafland, L. Kavanaugh (eds), Crossover: Architecture, Urbanism, Technology, 010 Publishers, Rotterdam, 100–115.

Słomka W., 2022: Miasto 15-minutowe się opłaca, Zieleń Miejska 1, 16–17.

Szubański P., 2020: Czym Polacy dojeżdżają do pracy, [electronic source] https://moto.rp.pl/tu-i-teraz/art17326811-czym-polacy-dojezdzaja-do-pracy [accessed: 29.06.2023].

Tylkowska A., Klepacki B., 2022. Ocena warszawskiego publicznego transportu zbiorowego w okresie pandemii COVID-19, [in:] M. Roman, J. Domagała, A. Górecka (eds), Logistyka wczoraj, dziś i jutro. Nowe wyzwania i kierunki przemian w logistyce i transporcie, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 43–55.

Verma S., 2023: What is a 15-minute city? Exploring the Benefits, Limitations & More, [electronic source] https://www.novatr.com/blog/fifteen-minute-city#1 [accessed: 29.06.2023].

Why every city can benefit from a ‘15-minute city’ vision, 2021, [electronic source] https://www.c40knowledgehub.org/s/article/Why-every-city-can-benefit-from-a-15-minute-city-vision?language=en_US [accessed: 29.06.2023].

Willberg E., Fink C., Toivonen T., 2023: The 15-minute city for all? – Measuring individual and temporal variations in walking accessibility, Journal of Transport Geography 106, 103521, https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2022.103521 (Crossref)

Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.